Για να κάνουμε σωστή χρήση των απορρυπαντικών και των καθαριστικών, είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε τα συστατικά τους, την προέλευση των συστατικών, τις βασικές χρήσεις για τις οποίες είναι σχεδιασμένα και τα πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα τους.
Σαπούνια
Τα σαπούνια προέρχονται από φυσικά επιφανειοδραστικά συστατικά όπως είναι τα λιπαρά και τα λίπη. Υπάρχουν ωστόσο και αυτά που παρασκευάζονται με οργανικά χημικά που εξάγονται από πετρέλαιο.
Πλεονεκτήματα: Τα σαπούνια είναι πολύ αποτελεσματικά ως βακτηριοκτόνα, σχηματίζουν τζελ, γαλακτοματοποιούν τα έλαια και αυξάνουν τη δραστικότητα του νερού (μειώνουν την επιφανειακή τάση) όταν καθαρίζουμε.
Μειονεκτήματα: Τα σαπούνια παράγουν υπολείμματα που οφείλονται στην παρουσία αλάτων ασβεστίου και μαγνησίου στο νερό με μεγάλη σκληρότητα. Είναι αυτό το άσπρο υπόλειμμα που μένει στο τέλος της πλύσης. Η απομάκρυνση αυτού του υπολείμματος χρειάζεται επιπλέον τρίψιμο και ξέπλυμα. Παράλληλα, η χρήση σαπουνιού είναι επικίνδυνη γιατί δημιουργεί πιο γλιστερές επιφάνειες.
Ανιονικά απορρυπαντικά
Τα ανιονικά απορρυπαντικά είναι πιο γνωστά ως ουδέτερα απορρυπαντικά και είναι η πιο διαδεδομένη κατηγορία συνθετικών απορρυπαντικών. Είναι διαθέσιμα ως υγρά ή σκόνες και παρασκευάζονται από ισχυρά αλκαλικά διαλύματα και ασθενή διαλύματα οξέων. Η δραστικότητα τους αυξάνει όταν συνδυάζονται με ουδέτερα απορρυπαντικά.
Πλεονεκτήματα: Τα ανιονικά απορρυπαντιά είναι ασφαλή για τον καθαρισμών όλων των ειδών πατωμάτων καθώς δεν επηρεάζουν το χρώμα τους. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν το ίδιο αποτελεσματικά σε κερωμένα πατώματα, σε συνδυασμό με συστήματα σφουγγαρίστρας. ή γυαλιστικά συστήματα. Τα απορρυπαντικά αυτά “βρέχουν” καλύτερα τις μεταλλικές επιφάνειες και είναι αποτελεσματικά στην απομάκρυση ανόργανων συστατικών και χώματος. Τα ανιονικά απορρυπαντικά είναι σχετικά οικονομικά.
Μειονεκτήματα: Από τα βασικά τους μειονεκτήματα των ανιονικών απορρυπαντικών είναι ότι δεν είναι αποτελεσματικά στο σκληρό νερό. Επιπλέον, είναι δύσκολο να ξεπλυθούν αποτελεσματικά χωρίς ζεστό νερό ενώ παράγουν και αρκετό αφρό.
Μη ιονικά απορρυπαντικά
Τα μη ιονικά απορρυπαντικά είναι αυτά που δεν αποκτούν φορτίο όταν διαλύονται στο νερό. Κατασκευάζονται από την αντίδραση όξινων και βασικών διαλυμάτων της ίδιας ισχύος. Όταν διαλύονται στο νερό, το pH τους είναι ουδέτερο.
Τα μη ιονικά απορρυπαντικά έχουν διάφορες εφαρμογές και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τα ανιονικά απορρυπαντικά προκειμένου να ενισχυθεί ο αφρισμός τους.
Πλεονεκτήματα: Τα μη ιονικά απορρυπαντικά είναι ασφαλή σε όλες τις επιφάνειες και παράγουν λιγότερο αφρό από τα ανιονικά. Είναι ιδανικά για τη χρήση σε πλυντήρια ή συναφή καθαριστικά μηχανήματα επειδή δεν αφρίζουν ιδιαίτερα, είναι εύκολα στο ξέπλυμα, είναι πιο αποτελεσματικά στο σκληρό νερό και στην απομάκρυνση λαδιών και λίπους.
Μειονεκτήματα: Τα μη ιονικά απορρυπαντικά δεν είναι αποτελεσματικά στις μεταλλικές επιφάνειες, είναι πιο ακριβά από τα ανιονικά και είναι μόνο υγρά.
Κατιονικά απορρυπαντικά
Είναι τα απορρυπαντικά που αποκτούν θετικό φορτίο όταν διαλυθούν στο νερό. Παράγονται από την αντίδραση ασθενών βάσεων με ισχυρά οξέα και είναι ιδιαίτερα όξινα με pH κάτω του 7 όταν διαλύονται σε νερό. Βασικές εφαρμογές είναι τα απορρυπαντικά πλυντηρίων πιάτων και τα υγρά σαπούνια για τα χέρια.
Πλεονεκτήματα: Το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ότι δεν αφρίζουν ιδιαίτερα και έχουν ηλεκτροστατικές ιδιότητες χρήσιμες για την απομάκρυνση σκόνης. Είναι πολύ αποτελεσματικά σαν βακτηριοκτόνα, απολυμαντικά και αποσμητικά.
Μειονεκτήματα: Τα κατιονικά απορρυπαντικά είναι πιο ακριβά από ανιονικά και τα μη ιονικά ενώ δεν είναι ιδιαίτερα δραστικά από μόνα τους. Γι’ αυτό χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με μη-ιονικά ενώ αν συνδυαστούν με ανιονικά το ένα απορρυπαντικό εξουδετερώνει το άλλο.
Αμφιτεριονικά απορρυπαντικά
Τα αμφιτεριονικά απορρυπαντικά έχουν όξινες και αλκαλικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται σε εξειδικευμένα απορρυπαντικά ενώ σε μικρές ποσότητες χρησιμοποιούνται σε σαμπουάν και φαρμακευτικά υγρά σαπούνια.
Πλεονεκτήματα: Το φορτίο αυτών τον απορρυπαντικών εξαρτάται από το pH του διαλύματος και γι’ αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν άλλοτε ως κατιονικά και άλλοτε ως ανιονικά απορρυπαντικά. Επίσης είναι ιδιαίτερα δραστικά σε υψηλό pH και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με όλες τις κατηγορίες. Είναι μη-τοξικά, δεν ερεθίζουν και έχουν έντονες αντιμικροβιακές ιδιότητες.
Μειονεκτήματα: Το βασικό μειονέκτημα των αμφιτεριονικών απορρυπαντικών είναι ότι είναι ακριβά.
Πηγή άρθρου:
Ostria ltd – Εργοστάσιο Παραγωγής Ειδών Καθαρισμού
Άρθρο Απορρυπαντικά: Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται με βάση τα συστατικά τους
